مراسمات اصفهان

سقا خوانی

سقا خوانی یکی از مراسم کاشان و مناطق خشک کویری استان اصفهان است خیلی از افراد که به اهل بیت و خاندان آن هستند در ماه محرم که شهادت امام حسین است با مشک آب و یک کاسه عذاداران حسینی را سیراب میکنند. فرات خوانی در مناطق خشک و کاشان هنوز جزو رسومات است ،واقعه کربلا را تصور میکنند و آواز دشتی اجرا میکنند پیش خوانی که شبیه همان سقا خوانی است و در کاشان برگزار میشود و بیشتر در مناطق کوهستانی خوانده میشود برعکس مناطق خشک که رسم فرات خوانی دارند آیین تعزیه خوانی که یکی از آیین های مرسوم بوده و الان از نظر محتوا و فضا تغییر کرده است آیین سنج زنی که به آن سنگ زنی هم گفته میشود گروهی برا اینکه مخاتفت خود را با سپاه شمر نشان دهند به شکل نمادین با چوب هایی که به آن سنج یا سنگ گفته میشود را دست میگیرند و اشعار خاصی را با زبان محلی میخوانند آیین وداع خوانی خیلی غم انگیز است در مراسم خداحافظی امام حسین (ع) از برادرش حضرت ابوالفضل (ع) می خوانند

اسنبدى اصفهان

مردم و اهالی کاشان و اصفهان و اطراف آن ماه‌هاى سال را از سى روز حساب مى‌کنند و يک سال را سيصد و شصت روز و حساب پنج‌روز باقيمانده را جدا نگه مى‌دارند و آن‌را پنجه نام گذاری میکنند. به اين ترتيب، بيست و پنجمين روز بهمن ماه تقويم رسمى شب اول اسفند است که آن‌را شب اسبند رعينى يا زراعتى نام نهادند و عقيده دارند هر سال ده الی پانزده روز قبل از رسيدن اسفند باد معتدل مى‌وزد که به آن 'باد اسبند' مى‌گويند و آن‌را پيک بهار مى‌دانند .در اين شب مغازه دار ها مغازه های خود را چراغانى مى‌کنند. آرايش دکان‌هاى سبزى‌فروشى بسيار زيبا صورت مى‌گيرد. آجيل‌فروشان براى اسبندى آجيل آچار درست مى‌کنند و خوردن اين آجيل در اين شب رسم است .اهالى کاشان در اين شب براى شام پلو مى‌پزند و پلو ماهى دودى يا چلو با کوکو مى‌پزند يا کشمش‌پلو مى‌خورند. پنير و ماست نيز بر سر سفره براى شگون مى‌گذارند . معتقدند در اين شب نبايد تخم‌مرغ خوردو بايد آن‌را در خانه نگاه داشت.

سنت های پایدار محرم

در اصفهان قبل از شروع ماه محرم مردم شروع به سیاهپوش کردن تکایا و حسینیه ها می کنند واز شب اول ماه محرم مراسم عزاداری برای امام حسین علیه السلام شروع می شود.در اصفهان هر محله دسته عزاداری مخصوص به خود را دارد که معمولا نام محله را روی دسته نام گذاری میکنند . دسته های چهارسو، لومبان، در کوش و طوقچی هر کدام نام محله های قدیمی و معروفی در اصفهان است. در شب های محرم دسته های عزاداری به محله های یکدیگر می روند و به طور مشترک با سینه زن های میهمان شان از محله دیگر، مراسم را با هم برپا می کنند.در دسته ها در صف اول بزرگان محل، پشت سر آنها زنجیرزن ها و در پایان صف سینه ز ن ها حرکت می کنندویکی از مهم ترین روز ماه محرم روز عاشورا است ، تمام دسته های سینه زنی در میدان امام اصفهان جمع می شوند و به صورت متحد و یکپارچه عزاداری را برپا میکنند.در اصفهان خانه ای به نام خانه زرگرباشی وجود داردکه خانم های اصفهان روز تاسوعا در این خانه دور هم جمع می شوند و نذورات پارسال خود را ادا می کنند و عزاداری میکنند.یکی دیگر از مراسم های مهم محرم که از شب های اولیه ماه آغاز می شود، تعزیه خوانی استبه این صورت که یک نفر از گروه تعزیه خوانی با صدای طبل، شروع شدن تعزیه را به مردم اطلع میدهد. بعد از این که مردم جمع شدند در صحنی که به این منظور تهیه شده است تعزیه خوان ها مرثیه های خود را میخوانند.در اصفهان معمولا لوازم و تجهیزات مورد نیاز تعزیه خوانی از نذورات مردم تهیه می شود .مردم لنجان ظهر روز عاشورا و تاسوعا بهترین غذای خود را تهیه می کنند و آن را در سینی می گذارند، سینی ها را روی سرهایشان می گیرند و به پشت در حسینیه ای می روند که سینه زن ها و زنجیرزن ها در آنجا مشغول برگزاری مراسم هستنددراین آیین که قبل از آمدن محرم برپامی شود، فردی در جلوی کاروان در حالی که بیرقی یا همان پرچم در دست دارد، آمدن محرم را با ذکر اشعاری حزین به مردم اطلاع می دهد

چله بزرگ و چله کوچک

مردمان کاشان و اصفهان زمستان را به چند دسته تقسیم کرده اند و نام هایی گذاشته اند برای ده روز اول چله بزرگ نامیده اند و 20 روز دوم را چله کوچک وبه ده روز بعد امن و بهمن میگویند.ده روز دیگر باقی میماند که به هفت روز آن سرما پیرزن و سه روز بعدی سرما عجوزه میگویند.

مراسم ازدواج

مراسم ازدواج در شهر اصفهان همانند تمام شهرهای دیگر با مراسم خواستگاری شروع میشود اگر خانواده عروس موافق باشند داماد در یک شب خجسته و مبارک خوانچه به خانه عروس میفرستد؛خوانچهه شامل یک جلد قرآن مجید،شیرینی،آیینه ، سبزی،شربت،میخک،اسفند،ابریشم هفت رنگ و شانه هل و تخم مرغ میباشد. بعد مراسم عقد در حضور دو خانواده اجرا میشود.بعد از عقد زنی با سوزن خیاطی ابریشم هفت رنگ را به سر عروس و داماد میکشد یعنی آنها را بهم میدوزد تا پیوند آنها جاودانه باشد صبح روز بعد 2 مرد و 2 زن از بستگان عروس و داماد مردم را برای صبحانه و چای و شیرینی دعوت میکن این رسم را طلبون مینامنند و در این مجلس یک زن خوشانس یک حلقه به دست عروس و یک کفش به پای او میکند